Meer dan 700 000 Vlamingen kunnen niet goed lezen. Zet een laaggeletterde voor een beeldscherm, leid hem naar een willekeurige website en het fundamentale uitgangspunt van elke webschrijftheorie vervliegt in de illusoire ether.

Op het internet leest een lezer niet. Hij ‘scant’, aldus de theorie. De lezer dwaalt rond met de ogen en schikt beetje bij beetje de informatie tot een coherent geheel. Voor een functionele analfabeet is een lap tekst scannen een onhaalbare klus. Mensen die moeite hebben met lezen en schrijven ‘ploegen’ immers door de informatie op het web. Terwijl een geletterde met enkele oogopslagen snapt wat men hem diets wil maken, moet een laaggeletterde woord per woord spellen, en regel per lezen aftasten. Zo blijft hij drentelen in de mulle, bij voorkeur eenlettergrepige, aarde.

Er is weinig kans dat u ooit al eens een akker omploegde met een verroeste ploegschaar uit het oud-Vlaamse landbouwarsenaal. Op het einde van het veldje aangekomen, beschrijf dan eens een bocht van 360 graden om noest aan uw tweede verse voor te beginnen. Wedden dat u uw schouder erbij verzwikt? Voor een laaggeletterde is navigeren door webmenu’s haast even belastend. Hij raakt het spoor al snel bijster als hij telkens weer met de ogen naar een nieuwe regel moet springen. De oplossing? ‘Laat dat perceeltje maar ongeploegd.’ Een misschien wel belangrijk deel van de informatie komt finaal dus niet aan bij de lezer.

En dan hebben we nog niks gezegd over zoekmachineresultaten. Die vreemde, uit de context gerukte tekstflardjes uitgesmeerd over je scherm. Ooit meende ik dat er gecodeerde informatie uit het heelal besloten lag in ‘sneakers.net/default_blog aspx? ID=426, cache, 59k’. Als ik het er al van op mijn heupen kreeg in het begin, hoe moet de frustratie bij een laaggeletterde dan niet zijn?

Bronnen: www.armoedebestrijding.be en www.useit.com/alertbox